(powrót)
(Wikipedia: Egipt, Ra, Ozyrys, Izyda, Horus)
Rewolucja neolityczna, która zaczęła się na obszarze Żyznego Półksiężyca, dość szybko dotarła także nad Nil. Wzdłuż rzeki zaczęto budować wioski, które z czasem utworzyły większe wspólnoty, zjednoczone zwykle wokół lokalnego ośrodka kultu. W ten sposób powstały nomy, czyli prowincje. W czasach Ramzesa było ich 42. Każdy miał własne bóstwo opiekuńcze i był rządzony przez nomarchę.
(Wikipedia: rewolucja neolityczna, Żyzny Półksiężyc, neolit w Egipcie, nomy)
zjednoczenie (0 i I dyn.)
GIZA - miasto piramid (III i IV dyn.) 
TEBY - stolica Amona, Totmesa, Hatszepsut i Tutankhamona (XI, XII i XVIII dyn.) 
ACHETATON - stolica Atona i Echnatona (XVIII dyn.) 
Ramzes II (XIX dyn.) 
ALEKSANDRIA - tu Eratostenes rządził Biblioteką
O tym, jak doszło do tego, że na arenie dziejów zaistniały dwa kraje: Dolny Egipt obejmujący Deltę Nilu i Górny Egipt zajmujący resztę rzeki, historia i legendy milczą. Za to więcej wiadomo o kolejnym etapie jednoczenia kraju. Chociaż wciąż są spory kto i kiedy tego dokonał, to wiele poszlak wskazuje, że zjednoczenie nastąpiło poprzez podbój Dolnego Egiptu przez Górny za rządów dynastii 0, której najsłynniejsi władcy to Skorpion i Narmer (Menes).(Wikipedia: Górny Egipt, Dolny Egipt, dyn.0, Narmer, Skorpion)
Od tego momentu nastąpiło 800 lat, podczas których nastąpiła konsolidacja państwa, a kraj ujednolicił się kulturowo i religijnie. Rozwijał się handel z dalekimi krainami, a te bliższe, jak Nubia, Synaj i Palestyna znalazły sie "pod opieką". Następowały po sobie kolejne dynastie, z których najbardziej wsławiły się dynastie III i IV, głównie dzięki zapędom budowlanym Dżosera, Snofru, Cheopsa i Chefrena.
(Wikipedia: Stare Państwo, III dyn., IV dyn., Dżoser, Snofru, Cheops, Chefren, )
Około 2200 roku nastąpił kryzys - osłabienie władzy króla zbiegło się z nieurodzajami, co zaowocowało buntami i w końcu rozpadem państwa. Jednak po około 100 latach kraj znów był zjednoczony pod berłem władcy Teb. Od tego czasu na ponad 1000 lat Teby zostały stolicą państwa, a Amon jego głównym opiekunem. Okres stabilności i pomyślności pod rządami XII dynastii trwał około 300 lat. W tym czasie Egipt ponownie rozciągnął swe panowanie na Synaj i Nubię, a także prowadził handel z Bliskim Wschodem poprzez Byblos i Tyr.
(Wikipedia: Średnie Państwo, Teby, Amon, XI dyn., XII dyn., Amenemhat I, Senuseret I, Amenemhat II)
Od 1800 roku do kraju zaczęły napływać obce plemiona ze wschodu, prawdopodobnie z Kanaanu i Mezopotamii. Ludy przez Egipcjan zwane Hyksosami zasiedlały Deltę i wkrótce stały się tam czynnikiem na tyle dominującym, że przejęły władzę w Dolnym Egipcie. Przez 200 lat kraj był więc ponownie podzielony - na południu rządzili królowie Teb, a na północy obcy najeźdźcy. Niewykluczone, że wśród przybyszów byli także Hebrajczycy.
W 1556 roku na tron wstąpił Kamose i wkrótce rozpoczął działania wojenne przeciwko królom hyksoskim. Jego dzieło kontynuował brat, Ahmose, który wypędził w końcu Hyksosów z kraju i gonił ich aż do Kanaanu. Kraj znów był zjednoczony, a na dodatek poszerzył swe granice aż do Eufratu.
(Wikipedia: Hyksosi, Józef, Kamose, Ahmose)
W ten sposób zaczęł się rządy słynnej XVIII dynastii. Jej najsłynniejsi władcy to:
Ahmose - zjednoczył kraj
Hatszepsut - kobieta-faraon
Totmes III - prowadził intensywne podboje na wschodzie i południu
Amenhotep III - za jego rządów Egipt był u szczytu potęgi
Echnaton - wprowadził monoteizm, wyznawał kult Atona
Tutanchamon - słynny dzięki grobowcowi
(Wikipedia: Nowe Państwo, XVIII dyn., Hatszepsut, Totmes III, Amenhotep III, Echnaton, Tutanchamon, Horemheb)
W 1290 roku władzę przejął Ramzes I, dając początek XIX dynastii. Jego synem był Seti I, a wnukiem Ramzes II. W czasch tej dynastii Egipt kontynuował politykę mocarstwową oraz wielkie prace budowlane.
(Wikipedia: XIX dyn., Ramzes I, Seti I, Ramzes II, bitwa pod Kadesz, i inne bitwy Egiptu)
Niestety odbiło się to na stabilności gospodarczej kraju i doprowadziło do opróżnienia skarbca. Walki z Ludami Morza za Ramzesa III ujawniły tę słabość, co wkrótce doprowadziło do kryzysu politycznego i ponownego podziału kraju. Od tego momentu przez kolejne stulecia Egipt już nigdy nie dorównał świetnością Nowemu Państwu, a nawet przez długie okresy był pod panowaniem krajów ościennych - Libii, Nubii, Asyrii, Babilonii, Persji, Macedonii i Rzymu.
(Wikipedia: Ramzes III, ludy morza, Herhor, dyn.libijska, dyn.nubijska, Nubia, Kusz, Taharka, zniszczone Teby, Psametych I, Necho II, Bitwa pod Karkemisz)
W 332 roku pne do Egiptu wkroczył Aleksander. Był zafascynowany Egiptem, na równi jak Egipt nim. Wkrótce został ogłoszony faraonem, a kapłani z Oazy Siwa uznali go za boskiego syna i zbudowali mu świątynię. Jego następca, Ptolemeusz, rządził Egiptem jako samodzielny władca, wprowadzając Egipt w ciekawy okres, w którym mieszały się ze soba kultury egipska i grecka. Ostatnim władcą z dynastii ptolemejskiej była Kleopatra, której rządy doprowadziły do ustanowienia Egiptu w 30 r.pne kolejną rzymską prowincją.
(Wikipedia: Ptolemeusz, Kleopatra, Aleksandria, Biblioteka)
Egipt był jedną z najbogatszych prowincji i spichlerzem Rzymu. Miał wielki wpływ na kulturę i religię rzymską, a później na chrześcijańską. Jego dzieje starożytne kończą się wraz z podbojem arabskim w 641 roku.
Zamieszczone obrazki przedstawiają małą świątynię oraz plan budowy typowej świątyni tebańskiej z czasów Nowego Państwa.