(powrót)
TEBY
Teby, po egipsku Waset, zostały stolicą Egiptu 4000 lat temu, gdy panująca tam dynastia, zwana XI-tą, zjednoczyła ponownie kraj pod swoim berłem pokonując X dynastię z leżącego na północy Herakleopolis. Nastał wtedy czas Średniego Państwa i panowania XI i XII dynastii (ok. 2020 - 1780). Wtedy też do głównego panteonu Egiptu wszedł Amon, najważniejszy bóg Teb.

(Wikipedia: Teby, XI dyn., XII dyn., Amon)


Jednak złote lata miasto przeżyło pod rządami XVIII dynastii. Jej królowie wypędzili okupujących Deltę Hyksosów i dokonali ponownego zjednoczenia Egiptu. Przy okazji tego wypędzania pognali za uciekinierami aż do Eufratu, rozpoczynając tym samym okres imperium.

(Wikipedia: Hyksosi, Nowe Państwo, XVIII dyn.)


Panowało wtedy wielu władców, o których warto wspomnieć z racji sławy, choć niekoniecznie zasłużonej:
  • Jahmes (1534-1509) - Założył XVIII dynastę, zdobył Awaris, stolicę Hyksosów, wyprawiał się do Palestyny i Nubii.
  • Hatszepsut (1467-1445) - Kobieta na tronie, to był dość rzadki widok w Egipcie. Ogłosiła się faraonem, gdy skończyła się jej regencja. Odsunęła pasierba od władzy, przypięła brodę i zbudowała świątynię w Tebach Zachodnich.
  • Totmes III (1467-1413) - Przejął władzę dopiero po śmierci Hatszepsut i od razu kazał wymazać jej imię ze wszystkich inskrypcji. Prawie co roku wyprawiał się do Palestyny, Syrii, Libii i Nubii. Oczywiście wiele świątyń wybudował i upiększył, nie wracał przecież z wypraw z pustymi rękami.
  • Amenhotep III (1379-1341) - Dużo wojował i budował, najsłynniejsze są dwa jego posągi zwane Kolosami Memnona. Pozostawił bogate archiwum z korespondencją międzynarodową.
  • Amenhotep IV Echnaton(1341-1324) - radzę zajrzeć do Achetaton!
  • Tutankhamon (1323-1314) - Hm... No cóż, był tak mało znaczącym królem, że nawet rabusie o nim zapomnieli... Dzięki temu możemy podziwiać jego sarkofag (kamienny, w środku drewniany), piękne malowidła z nim i Ozyrysem w rolach głównych, no i wspaniałą maskę pośmiertną.

    (Wikipedia: Nowe Państwo, XVIII dyn., Hatszepsut, Totmes III, Amenhotep III, Echnaton, Tutanchamon, Horemheb)


    Po czasach XVIII dyn. Teby nadal pozostawały ważnym miastem, szczególnie ze względu na znajdującą się tam siedzibę Amona. W późniejszych czasach, gdy kraj był znów podzielony, Teby były stolicą Górnego Egiptu, gdy władzę przejęli arcykapłani Amona. W VII w. Teby złupili Asyryjczycy, i od tego czasu miasto podupadało, a w końcu umarło.

    (Wikipedia: Herhor, zniszczone Teby)


    Dziś pozostały po nim ruiny kompleksów świątyń Amona w Luksorze i Karnaku, oraz świątynie grobowe i grobowce faraonów w nekropolii na zachodnim brzegu (Dolina Królów i okolice).

    (Wikipedia: Karnak, Luksor, Świątynia Amona, Dolina Królów)


    Poniżej kilka rekonstrukcji świątyń tebańskich i rzut oka na Wielką Świątynię Amona.