(powrót)
Ur ma podobnie stary rodowód jak Eridu, i powstało przed rokiem 4000. Początkowo mogło być miejscem zebrań ludności z okolicy. Pierwotna nazwa miasta, Urim, jest tłumaczona jako skarbiec, co właśnie może określać najwcześniejszą funkcję tego miejsca. Po dziś dzień plemiona pasterskie z Bliskiego Wschodu praktykują zwyczaj przechowywania cennych zasobów w tajnym lub obronnym miejscu pod opieką nielicznych strażników, podczas gdy całe plemię wyrusza na coroczną wędrówkę. Chociaż bardziej prawdopodobne, że początki miasta, jak też całej cywilizacji południa Mezopotamii, należy wiązać jedynie z ludnością rolniczą migrującą z przedgórz Zagrosu. Oczywiście oni także mogli mieć swój skarbiec.
(Wikipedia: Sumerowie, Sumer, Ur)
Odległe początki Ur zostały potwierdzone przez wykopaliska. Ekipa L.Wooleya przekopała się przez 30 metrów odsłaniając kolejne etapy ciągłego zasiedlenia miasta. Na tej głębokości dotarli do piasku, jednak kopali dalej. I wtedy, ku zdumieniu Wooleya, zaczęto znów znajdować ślady zasiedlenia. Wtedy w świat poszła sensacyjna wiadomość: odkryto ślady Potopu!
Ur przez kolejne wieki "po potopie" dzieliło losy Sumeru. Z okresu Dźemdet Nasr wyszło jako potężne miasto otoczone murami, z ambicjami politycznymi.
W XXVII i XXVI w. w Ur rządziła dynastia, której królowie byli uważani za włądców całego Sumeru. Zostali oni pochowani w słynnych, bogato wyposażonych grobowcach. To stamtąd pochodzą takie skarby, jak hełm Meskalamduga, złota korona, "Sztandar z Ur" oraz widoczne obok koziołek i biżuteria ze złota i lapis-lazuli. Stamtąd także znane są niespotykane nigdzie indziej w Sumerze pochówki służących, z których wielu miało skrępowane kończyny.
(Wikipedia: grobowce I dynastii, Sztandar z Ur, hełm Meskalamduga)
Do największej chwały Ur doszło w XXI w., kiedy to stało się stolicą imperium. Pokonując Lagasz i Elam, król Ur-Nammu mógł się nazwać Królem Sumeru. Królestwo III dynastii z Ur trwało ponad (a może zaledwie?) 100 lat. W tym czasie Ur było stolicą świata i mogło liczyć nawet 70 000 mieszkańców.
(Wikipedia: III dynastia z Ur, Ur-Nammu, Lagasz, Elam)
Po najeździe Elamitów i powstaniu nowych królestw w Mezopotamii, Ur miało się całkiem nieźle. Było jednym z głównych miast Babilonii jeszcze przez półtora tysiąca lat.
Zigurat (zikkurat) to jedna z charakterystycznych budowli Mezopotamii. Niewątpliwie najsłynniejszym jest Wieża Babel, ale pierwsze powstały tysiące lat wcześniej. Jest wiele przypuszczeń, co do celu wznoszenia takich wielkich budowli. Mnie osobiście podoba się pomysł, iż zigurat miał przypominać Sumerom góry, z których przybyli... ale chyba równie prawdopodobna, jak przypuszczenie, że Pałac Kultury kazał Stalin zbudować z tęsknoty za widokiem gór Kaukazu :) Pewnie więc prawdziwa okaże się hipoteza najprostsza, wspólna dla wszystkich tego typu budowli - dom boga musi być wyjątkowy i podziwiany, powinien więc być wysoko, by był widoczny z daleka, w dodatku na tle nieba.
Opiekunem miasta był bóg Księżyca, Nanna (Suen). To jemu poświęcony był zigurat wybudowany przez Ur-Nammu. Na jego szczycie znajdowała się świątynia, w której podczas świąt Nowego Roku odbywały się obrzędy. Niektórzy mówią o "świętych zaślubinach", podczas których bóg współżył ze swą ziemską wybranką. A być może "jedynie" rozmawiał ze swoim bogiem.
Poniżej widać miasto otoczone murami oblewanymi przez Eufrat. Najważniejsze budowle Ur to Porty Północny i Zachodni, centrum religijne z ziguratem i świątynią Nanny, oraz pałac królewski. Dalsze rekonstrukcje przedstawiają sumeryjskie domy oraz widok na miasto od strony portu. Na samym dole jest mapa pokazująca zasięg państwa III dynastii z Ur.
Domy sumeryjskie, szczególnie te należące do bogatszej cząści społeczeństwa, nie różniły się zbytnio od współczesnych. Oczywiście były conajwyżej piętrowe, nie miały zazwyczaj kanalizacji, czy bieżącej wody, no i rzecz jasna nie było prądu. Ale w każdym były stół, krzesła, łóżka, naczynia stołowe i kuchenne, czyli wszystko co trzeba :-))
