JEROZOLIMA

Źródło Gihon, jako jedno z niewielu w okolicy, musiało przyciągać ludzi już w czasach mezolitu. Jednak najstarsze potwierdzone ślady osadnictwa na terenie Jerozolimy sięgają IV tysiąclecia. Istniała tam wtedy mała osada. Kiedy przekształciła się w miasto, które skusiło Izraelitów? Około 1700 roku zbudowano wokół Jerozolimy wysokie mury, a niektórzy badacze doszukują się wzmianek o niej w tekstach egipskich z XX w. Można się więc domyślać, że już w końcu III tysiąclecia Jerozolima była czymś więcej niż wioską. Prawdopodobnie jako średniej wielkości miasto, liczące może 700 mieszkańców, była jednym z wielu, które dobrze funkcjonowały przez III tysiąclecie. Potem wraz z całą Palestyną przeżywała dole i niedole związane z Amorytami i Hyksosami. Zapewne to właśnie oni otoczyli je murami.
W XI w. miasto zamieszkiwało plemię Jebuzytów. Teksty z Mari wymieniają plemię o takiej nazwie jako amoryckie. Możliwe więc, że to właśnie oni mieszkali tam od XIX - XVIII wieku przywędrowawszy z północnej Mezopotamii.
W czasach egipskich rządzili tu władcy podlegli faraonom. Potwierdza to list, jaki jeden z nich wysłał w XIV w. do Echnatona z prośbą o pomoc.
Pod koniec II tysiąclecia w okolicy pojawili się Izraelici. Jerozolima jednak była na tyle dobrze ufortyfikowana, że nie udało im się jej zająć. Dopiero za Dawida została zdobyta, gdy 12 plemion Izraela zajęło już swoje terytoria w Palestynie. Ponieważ była na obszarze neutralnym, w dodatku miała walory obronne, król wybrał ją na stolicę królestwa.
A co się stało z Jebuzytami? - historia i Biblia milczą na ten temat, ale pewnie stanowili ludność Jerozolimy. No chyba że Izraelici postąpili jak z mieszkańcami Aj: "Gdy Izraelici pobili mieszkańców Aj na otwartym polu, na pastwisku, po którym ich ścigano, i gdy wszyscy oni aż do ostatniego polegli od miecza, cały Izrael zwrócił się przeciw Aj i poraził je ostrzem miecza. Ogółem poległych tego dnia, mężczyzn i kobiet, było dwanaście tysięcy, czyli wszyscy mieszkańcy Aj." Ale w takim wypadku pewnie także pochwaliliby się tym w Biblii.

(Wikipedia: Jerozolima, Jebuzyci, Dawid, Salomon)

Jerozolima była stolica zjednoczonego królestwa za czasów Dawida i Salomona, którzy dbali o jego wygląd i rozbudowę, czego uwieńczeniem była Świątynia Śalomona. Po rozpadzie państwa była stolicą królestwa południowego, Judy. Miasto w VIII w. wzbudziło zainteresowanie Asyrii, która kontynuowała swe podboje w kierunku Egiptu. Oblężenie było długie i, o dziwo, nieskuteczne - na skutek epidemii (interwencji boskiej) armia asyryjska musiała się wycofać. Chociaż nie obyło się bez trybutu dla Asyryjczyków. Szczegółowo opisuje to Biblia.
W 587 r. miasto nie miało tyle szczęścia, wojska Nabuchodonozora II bez większych problemów zdobyły i zburzyły Jerozolimę wraz ze Świątynią Salomona. Miasto wkrótce odbudowano, dzięki przychylności Cyrusa. Powstała nawet nowa Świątynia, której budowę także wspomógł Cyrus Wielki.
Rozkwit Jerozolimy nastał pod rządami Heroda Wielkiego, który upiększył swą stolicę. Prace budowlane skupiły się przede wszystkim na Wzgórzu Świątynnym. Samo Wzgórze zostało rozbudowane poprzez poszerzenie wierzchołka. "Brakujące" powierzchnie zostały oparte na systemie łuków i było to olbrzymie osiągnięcie inżynieryjskie. Część z nich istnieje do dziś. Niestety, w 70 r. n.e. podczas powstania przeciw Rzymowi, Jerozolima została zburzona, a wraz z nią Świątynia. Cesarz Hadrian postanowił wznieść na jej miejscu nowe miasto, lecz na wzór rzymski. Było to impulsem do kolejnego powstania. Nie zapobiegło ono planom Hadriana, Aelia Capitolina i tak powstała. Żydom zabroniono w niej mieszkać.
Jerozolima zaczęła nowe życie pod rządami Konstantyna. Miasto otoczono szczególną czcią jako miejsce śmierci Chrystusa. Zbudowano Bazylikę Grobu Pańskiego. I w tym charakterze doczekało się najazdu arabskiego i budowy Kopuły na Skale w 691 roku.

(Wikipedia: oblężenie Jerozolimy, Herod Wielki, powstanie w 66 r, zburzenie Jerozolimy, Aelia Capitolina)

Najważniejszym miejscem w Jerozolimie było Wzgórze Świątynne. Na obrazku poniżej widać je w czasach Heroda. Król miał swój pałac po przeciwnej stronie miasta, widać go na planie. Dziś z całej zabudowy Wzgórza została wyłącznie Ściana Płaczu.

(Wikipedia: Wzgórze Świątynne, Świątynia)